Niepewna sytuacja na rynkach finansowych spowodowała, że zadłużenie z tytułu kredytów hipotecznych w Unii Europejskiej rosło w drugiej połowie 2012 r. trzy razy wolniej niż w poprzednim półroczu. W stosunku do PKB najbardziej zadłużeni są niezmiennie Duńczycy, na 27 krajów Polska jest w tej klasyfikacji 21.
Polskie gospodarstwa domowe były na koniec 2012 r. winne bankom z tytułu kredytów hipotecznych 79,3 mld euro, co stanowiło 20,9 proc. produktu krajowego brutto. Łączne zadłużenie mieszkańców 27 krajów unijnych z tego tytułu wzrosło do 5,79 bln euro (prawie 45 proc. PKB). Tak wysokie nie było jeszcze nigdy w historii. Jednak w stosunku do pierwszego półrocza 2012 r. wzrost ten znacznie zwolnił. Wówczas wielkość portfela hipotecznego urosła o 1,8 proc., a tym razem było to 0,6 proc. Za cały rok zmiana wyniosła 2,35 proc. (w poprzednim roku 3,6 proc.).
Zadłużenie gospodarstw domowych krajów Unii Europejskiej
z tytułu kredytów hipotecznych (w bln euro)
Źródło: obliczenia Open Finance, na podst. danych EBC i Eurostat.
W swoistej klasyfikacji najbardziej zadłużonych krajów przodują od lat Duńczycy, u których poziom zadłużenia gospodarstw domowych z tytułu kredytów hipotecznych przekracza 115 proc. wartości PKB. Na drugim miejscu jest Cypr, a na trzecim Wielka Brytania, ale wartości nie są tu tak spektakularne jak w Danii i wynoszą odpowiednio 71,5 oraz 66,9 proc. Na drugim biegunie klasyfikuje się Rumunia, mieszkańcy której są winni bankom z tytułu kredytów mieszkaniowych 6,4 proc. wartości PKB.
A to i tak wskaźnik wyższy niż w poprzednich latach. Na koniec 2007 r. zadłużenie wynosiło 3,9 mld euro, a teraz jest to 8,3 mld euro. Ale nie jest to największy procentowy wzrost wartości zadłużenia w UE. Tu bowiem przoduje Polska. Przez ostatnie pięć lat dług hipoteczny polskich gospodarstw domowych wzrósł z 32,7 do 79,3 mld euro, o 143 proc. Ponad 100-proc. przyrost zanotowała jeszcze Słowacja.
Co ciekawe, w pięciu krajach, w ostatnich pięciu latach zadłużenie hipoteczne wyrażone w euro spadło – to Belgia, Estonia, Irlandia, Łotwa i Węgry. Dla wszystkich 27 krajów Unii zadłużenie wzrosło w tym okresie o 15,6 proc. Warto jednak pamiętać, że są to wartości przeliczone na euro, gdyby wyrazić je w walucie danego kraju, dane wyglądałyby inaczej.
Stosunek zadłużenia gospodarstw domowych z tytułu zakupu nieruchomości
do produktu krajowego brutto w krajach UE na koniec danego roku
|
|
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
|
Austria |
24,0% |
25,5% |
26,6% |
27,9% |
27,9% |
27,8% |
|
Belgia |
33,9% |
24,9% |
23,3% |
23,7% |
22,4% |
23,5% |
|
Bułgaria |
9,3% |
11,2% |
12,3% |
12,4% |
11,8% |
11,5% |
|
Cypr |
44,0% |
50,0% |
62,3% |
69,1% |
70,4% |
71,5% |
|
Czechy |
14,7% |
14,9% |
18,3% |
19,6% |
19,5% |
21,7% |
|
Dania |
105,2% |
107,9% |
119,4% |
115,7% |
116,0% |
115,9% |
|
Estonia |
b/d |
38,4% |
44,4% |
41,7% |
36,8% |
34,6% |
|
Finlandia |
34,6% |
36,4% |
41,7% |
42,9% |
43,2% |
44,4% |
|
Francja |
34,1% |
35,8% |
38,0% |
40,0% |
41,2% |
41,8% |
|
Grecja |
28,4% |
28,0% |
29,3% |
35,8% |
37,2% |
38,4% |
|
Hiszpania |
59,5% |
60,5% |
62,7% |
63,4% |
61,9% |
60,6% |
|
Holandia |
66,3% |
63,2% |
66,0% |
61,4% |
62,3% |
64,9% |
|
Irlandia |
65,7% |
64,4% |
68,4% |
63,7% |
50,6% |
52,2% |
|
Litwa |
16,9% |
18,7% |
22,6% |
21,7% |
19,3% |
17,9% |
|
Luksemburg |
39,1% |
42,7% |
47,4% |
46,6% |
47,5% |
49,1% |
|
Łotwa |
32,2% |
31,2% |
36,8% |
36,0% |
29,8% |
24,3% |
|
Malta |
36,2% |
37,4% |
41,4% |
42,5% |
44,5% |
45,8% |
|
Niemcy |
39,8% |
38,8% |
40,5% |
38,8% |
37,8% |
37,8% |
|
Polska |
10,5% |
12,8% |
16,9% |
19,0% |
19,4% |
20,9% |
|
Portugalia |
59,7% |
61,2% |
65,7% |
66,3% |
66,6% |
66,8% |
|
Rumunia |
3,2% |
3,7% |
4,8% |
5,5% |
5,9% |
6,4% |
|
Słowacja |
12,4% |
13,3% |
15,1% |
16,5% |
17,8% |
18,9% |
|
Słowenia |
7,7% |
9,1% |
11,1% |
13,6% |
14,3% |
14,9% |
|
Szwecja |
39,6% |
38,5% |
51,9% |
64,0% |
61,3% |
63,0% |
|
Węgry |
12,5% |
13,9% |
16,1% |
16,3% |
13,5% |
12,2% |
|
Wielka Brytania |
53,4% |
44,2% |
63,1% |
68,5% |
69,6% |
66,9% |
|
Włochy |
17,1% |
16,8% |
18,5% |
22,7% |
23,3% |
23,4% |
|
UE (27 krajów) |
40,3% |
38,4% |
43,3% |
44,9% |
44,7% |
44,9% |
Źródło: obliczenia Open Finance na podst. danych ECB i Eurostat.
Mimo imponującego wzrostu rynku kredytów hipotecznych, Polska jest dopiero na 21. miejscu jeśli chodzi o odsetek, jaki stanowi zadłużenie hipoteczne wobec PKB – 20,9 proc. Na podobnym poziomie (15-25proc.) jest on jeszcze w sześciu innych krajach: Belgii, Czechach, Litwie, Łotwie, Słowacji i we Włoszech.
Niewielki odsetek kredytów hipotecznych w stosunku do PKB jest cechą charakterystyczną krajów Europy środkowo-wschodniej. 9 z 11 krajów z najniższym wskaźnikiem w całej UE wstąpiło do niej w 2004 r. lub później, wszystkie leżą w środkowo-wschodniej części kontynentu. Z krajów „starej Unii” najniższy poziom zadłużenia z tytułu hipotek mają Włochy i Belgia, gdzie na koniec 2012 r. stanowił on odpowiednio 23,4 i 23,5 proc. produktu krajowego brutto.
Z 27 krajów UE poziom zadłużenia z tytułu hipotek w stosunku do PKB spadł w 2012 r. w 10, a w 17 wzrósł. Największy wzrost zanotowano w Holandii (o 2,6 p.p.), największy spadek zaś na Łotwie (o 5,5 p.p.). Duży spadek tego wskaźnika dla Łotwy wynika ze złożenia dwóch czynników: dynamicznego wzrostu PKB i spadku nominalnego poziomu zadłużenia hipotecznego. W ujęciu nominalnym portfel kredytów hipotecznych przez ostatni rok najbardziej urósł na Słowacji (o 11,2 proc.), a najbardziej spadł właśnie na Łotwie (o 10,75 proc.).
Wpisy o podobnej tematyce
Słowa kluczowe: analiza, Hipoteki, open finance, Unia Europejska, zadłużenie
