W środę, Parlament wyraził poważne zaniepokojenie „inercją wykazaną przez państwa członkowskie i instytucje UE” w sprawie „licznych przypadków naruszania praw podstawowych i tortur”, które miały miejsce w ramach „programów wydawania i tajnego przetrzymywania” CIA na terenie Europy w latach 2001 i 2006. Nieustawodawcza rezolucja Parlamentu wzywa do przeprowadzenia śledztw dotyczących tych przypadków, oraz do postawienia winnych przed sądem.
W rezolucji, przyjętej 329 głosami za, przy 299 głosach przeciw i 49 wstrzymujących się, posłowie wzywają państwa członkowskie UE do „zbadania – przy zapewnieniu pełnej przejrzystości – zarzutów istnienia na ich terytorium tajnych więzień, w których przetrzymywano ludzi w ramach programu CIA”. Wyrażają zaniepokojenie „bezprawnym utajnianiem dokumentów” które przyczyniło się w praktyce do „bezkarności osób winnych naruszeń praw człowieka”.
Posłowie wzywają także do zorganizowania przez Parlament Europejski misji rozpoznawczych w tych państwach członkowskich, które zostały zidentyfikowane jako współwinne zatrzymań i przesłuchań w ramach programu CIA, zwłaszcza na Litwie, w Polsce, we Włoszech i Wielkiej Brytanii.
Więzienia CIA w Polsce
Polska znalazła się wśród krajów, które Parlament wzywa do przeprowadzenia w trybie pilnym „przejrzystych, drobiazgowych i skutecznych dochodzeń w sprawie tajnych ośrodków zatrzymań CIA” usytuowanych na jej terytorium, do „postawienia sprawców naruszeń praw człowieka przed sądem” i do „analizy zapisów połączeń telefonicznych i przekazów pieniężnych” oraz do „rozpatrzenia wniosków ewentualnych ofiar o uznanie statusu lub dopuszczenie do udziału w śledztwie”. Śledztwa miałyby objąć również organizację transferu więźniów.
Parlament domaga się też od polskich władz „pełnego i niezwłocznego wykonania orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przeciwko Polsce” i ponawia apel Komitetu Ministrów Rady Europy, aby Polska domagała się i otrzymała gwarancje dyplomatyczne ze strony Stanów Zjednoczonych dotyczące niestosowania kary śmierci i zagwarantowania rzetelnego procesu sądowego.
Bezskuteczny raport Senatu USA
Parlament ubolewa nad faktem, że ponad rok po opublikowaniu przez Senat USA raportu w sprawie „programu wydawania i tajnego przetrzymywania”, żaden ze sprawców nie został pociągnięty do odpowiedzialności, a rząd USA nie podjął współpracy z państwami członkowskimi UE w tej sprawie.
Posłowie krytykują też fakt, że – wbrew wcześniejszym zapowiedziom – więzienie w Guantánamo nie zostało jeszcze zamknięte. Domagają się od amerykańskiej zagwarantowania rzetelnych procesów i bezwzględnego zakazu stosowania tortur, złego traktowania i bezterminowego przetrzymywania ludzi w więzieniach bez procesu. Parlament wzywa też państwa członkowskie do zaoferowania azylu tym więźniom Guantánamo, których zwolnienie oficjalnie zatwierdzono.
Co dalej
Parlament domaga się od Komisji i Rady, aby przed końcem czerwca 2016 roku przedstawiły na posiedzeniu plenarnym sprawozdanie w jaki sposób wywiązują się z realizacji zaleceń Parlamentu Europejskiego odnośnie wykorzystania krajów europejskich przez CIA do transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów oraz na temat postępowań karnych prowadzonych w państwach członkowskich.
Słowa kluczowe: CIA, komisja europejska, Parlament Europejski, więzienie