Jak można najlepiej zrozumieć demencję?
Otępienie wywołuje szereg problemów, które są ze sobą powiązane. Należą do nich: utrata pamięci, problemy komunikacji, nieporozumienia i trudności z poruszaniem się. Osoby cierpiące na demencję mają problemy z rozpoznawaniem osób, które znają, nawet jeśli są to bliscy przyjaciele i członkowie rodziny. Mimo że jest to problem medyczny, lepiej jest myśleć w kategoriach zmiany w otaczającym świecie, jaką taka osoba doświadcza. Celem jest, aby spróbować zrozumieć, co dana osoba przeżywa. Wtedy łatwiej nam będzie dostosować otaczające środowisko fizyczne i społeczne by było bezpieczne i mniej stresujące dla chorego. Ponieważ nie ma dwóch ludzi cierpiących na demencję w dokładnie ten sam sposób, pomoc nie będzie taka sama dla dowolnych dwóch osób z demencją.
Jak różni się sen dla osób z demencją?
Ponad połowa osób z demencją ma problemy ze snem. Czują się oni często senni w ciągu dnia i mają trudności ze snem przez dłuższy czas w nocy. Ich sen jest lżejszy, płytki. Może to być spowodowane bezpośrednio demencją lub w wyniku zmian w sposobie postrzegania świata. Niektóre formy demencji mogą zakłócić zegar biologiczny.
Jakie są przyczyny tych zmian ze snem?
Istnieje wiele możliwych przyczyn tych zmian. Sposób w jaki mózg kontroluje sen może ulec zmianie. Chory może mieć problemy z bólem lub mieć niezaspokojone potrzeby . Problemy ze snem mogą ciągnąć się z przeszłości lub po prostu łóżko jest źle ustawione i niewygodne.
Jest również możliwe, że ich słaby sen może być związany z oddychaniem i innymi problemami takimi jak bezdech senny, chrapanie lub okresowe ruchy kończyn.
Niektóre leki mogą mieć wpływ na sen, w tym te, które są stosowane u pacjentów z otępieniem. Są to leki przeciwbólowe, w leczeniu choroby Parkinsona i leki przeciwdepresyjne.
Do czego prowadzą te problemy ze snem?
Niewystarczająca ilości snu prowadzi do obniżenia jakości życia i zwiększa trudności z funkcjonowaniem w ciągu dnia. Chory może być spięty, senny, mieć problemy z koncentracją, przewracać się lub mieć depresje. W nocy może mówić przez sen, wybudzać się często i zdarzają się wędrówki nocne.
Wędrówki nocne to wielki problemem dla opiekunów. Zakłócają one sen i są zagrożeniem dla osób z demencją. Oznacza to, że domowy opiekun ma również problemy z uzyskiwaniem odpowiedniej ilości snu.
Co można zrobić, aby upewnić się, że osoby z demencją wystarczająco dużo odpoczywają?
Ogólne reguły
• Postarajmy się realizować ich prawidłowe nawyki snu sprzed choroby, które powodowały zdrowe wyspanie się. Na przykład, jeśli kiedyś zasypiali oni przy muzyce, to odtwarzajmy ją również teraz. Czy na przykład, jeżeli chory zazwyczaj wcześnie wstawał, to powinien nadal zachować wstawanie w tym samym czasie.
• Stosowanie melatoniny u osób z demencją według przeprowadzonych badań często nie pomaga.
• Masaże okazują się pomocne dla niektórych chorych.
• Utrzymujmy taką samą rutynę kładzenia się i wstawania rano, jak w przeszłości.
• Stosujmy dobre nawyki snu: przewietrzona sypialnia, zaciemniony pokój, wygodne materace lateksowe, nie objadanie się przed snem, unikanie kawy wieczorem.
W ciągu dnia
• Ważne jest, aby osoby z demencją były aktywne w ciągu dnia.
• Wystawianie się na działanie promieni słonecznych kontroluje poziom melatoniny i wysyła wiadomość, że mózg ma się obudzić. Światło na zewnątrz rano i wieczorem pomaga utrzymać zegar biologiczny w stabilnej rutynie.
• Starsi ludzie potrzebują płynów, ale powinny być one zmniejszone w godzinach popołudniowych i wieczornych.
• Około 4 na 10 ludzi starszych drzemie w ciągu dnia. Krótkie drzemki mogą być pomocne, jeśli niewystarczająco spali w nocy. Lepiej jest jednak, jeśli drzemki są przed obiadem, więc człowiek jest bardziej zmęczony, kiedy idzie do łóżka.
W nocy
• Sypialnia powinna być ciemna i cicha w nocy. Często ludzie z demencją budzą się i myślą, że jest rano, gdy jest światło.
• Dla bezpieczeństwa i znalezienia drogi w nocy, należy użyć czerwonego lub bursztynowego oświetlenia. Kolory tych świateł są mniej wybudzające.
• Jeśli chory naprawdę chce być obudzony w nocy, nie zmuszajmy go do leżenia w łóżku i spania. Widocznie potrzebuje dłużej zaakceptować środowisko, by czuć się bezpiecznie.
Jak możemy pomóc ludziom, którzy wędrują w nocy?
Kiedy ludzie żyjący z demencją wędrują w nocy nie dostają wystarczającej ilości snu. To obniża jakość ich życia. Nie należy zakładać, że wędrówki są zawsze wynikiem demencji. Jest wiele rzeczy, które można zrobić, aby pomóc. Możesz spróbować następujących czynności:
– Po pierwsze, pomyślmy o historii tego człowieka. Jeśli ma on różne wzorce snu w przeszłości, postarajmy się wrócić do tej rutyny.
– Możliwe, że jest jakaś przyczyna, które sprawia, że chory wędruje w nocy. Może być coś wokół, co zakłóca sen. Niektórzy eksperci uważają, że osoby z demencją łatwiej i szybciej reagują na zakłócenia z zewnątrz (przejeżdżające pociągi, głośne tykanie zegara, szum uliczny).
– Wreszcie, wędrówka może wynikać z problemu lub niezaspokojonych potrzeb. Chory może nie być w stanie wyrazić tego, co jest nie tak, za pomocą słów. Może on być w ruchu ze względu na ból, brak komfortu, samotność, uczucie strachu, dezorientacji z tego, co jest wokół niego i wiele innych rzeczy. Wędrowanie nocne może być dążeniem, aby zaspokoić potrzeby. Na przykład, chory jest znudzony (dlatego ważna jest aktywność w ciągu dnia). Gdy np. osoba z demencją powtarza w kółko to samo, może to oznaczać, że próbuje powiedzieć o niezaspokojonych potrzebach (np. bólu).
Jakie są skutki dla opiekunów rodzinnych osób z demencją?
Istnieje sześć głównych rzeczy, które zakłócają sen opiekunów rodzinnych:
• Zapewnienie opieki fizycznej (znaczny wysiłek codzienny)
• Całodobowa gotowość do opieki
• Prowadzenie pieczy nad nimi
• Zakłócenia ze względu na to, co robi osoba z demencją
• Zmartwienie i stres
• Nocne wędrówki chorego
Pomaga, jeśli opiekunowie wiedzą o tych obawach i rozumieją, że nie są niczym niezwykłym. Mogą zacząć radzić sobie z nimi przy wsparciu pomocników lub służby zdrowia.
Artykuł przygotowany przez dystrybutora oferującego materace do spania, materace lateksowe i inne.
Słowa kluczowe: czym się różni demencja od snu, demencja, sen