Mleczne zęby pojawiają się w buzi dziecka tymczasowo. Nie oznacza to jednak, że wolno traktować je po macoszemu. Przedwczesna utrata mleczaków to nie tylko problem estetyczny, ale także jedna z najczęstszych przyczyn poważnych wad ortodontycznych. Jak zadbać o to, aby pierwsze ząbki dziecka służyły mu tak długo, jak będzie to konieczne dla prawidłowego rozwoju zgryzu?
Proces wymiany uzębienia mlecznego na stałe rozpoczyna się między szóstym a siódmym rokiem życia. Ubytek w szczęce dziecka młodszego jest nieprawidłowością. Istnieje kilka przyczyn przedwczesnej utraty mlecznych zębów. Najczęstszą jest nieleczona próchnica, która, jak wynika
z danych opublikowanych przez Ministerstwo Zdrowia, dotyka 80% polskich 6-latków i 79%
12-latków. Mleczaki mogą zbyt szybko wypaść również na skutek urazu, wypadku, stanów zapalnych dziąseł czy chorób ogólnych, takich jak cukrzyca lub łuszczyca.
Przedwczesna utrata zębów mlecznych u dziecka jest niestety zjawiskiem częstym. Jego występowanie w różnych rejonach Polski waha się od 36% do nawet 80%. W badaniu własnym przeprowadzonym wśród dzieci szkolnych w wieku 8 lat odnotowaliśmy iż przedwczesna utrata mlecznych kłów występuje u co trzeciego dziecka, natomiast mlecznych zębów trzonowych aż u co drugiego badanego. Zauważyliśmy przy tym zależność ilości ubytków w uzębieniu od stopnia zamożności rodziców. Najmniej brakujących mleczaków obserwowaliśmy u dzieci ze szkół prywatnych, a najwięcej u tych, wychowujących się w domach dziecka – mówi dr n. med. lek. dent. Przemysław Uliasz, kierownik NZOZ Prima-Dent.
Następstwa przedwczesnej utraty mleczaków zależą od liczby utraconych zębów, miejsca, w którym się one znajdowały oraz okresu rozwojowego dziecka. Głównym skutkiem tego zjawiska są różnego rodzaju wady zgryzu. Dzieje się tak, ponieważ mleczaki sąsiadujące z powstałą luką rozsuwają się i zajmują miejsce potrzebne do prawidłowego ustawienia się zębów stałych. Prowadzi to między innymi do późniejszego stłoczenia zębów lub nieprawidłowego nachodzenia na siebie dolnej i górnej szczęki. Dzieciom, które przedwcześnie utraciły mleczaki doskwierają często trudności związane z niewłaściwym działaniem stawów skroniowo-żuchwowych. Nieprawidłowości te stanowią nie tylko problem estetyczny, skutkować mogą nawet zaburzeniami wymowy.
Jak zapobiec przedwczesnej utracie mleczaków?
Niezwykle istotna w profilaktyce przedwczesnej utraty mleczaków jest ich higiena, często zaniedbywana. Owszem, zęby mleczne pojawiają się w jamie ustnej dziecka „na chwilę”, jednak pełnią one przez ten czas określone funkcje. Należy troszczyć się o nie tak samo, jak o zęby stałe. Nie każdy rodzic ma na uwadze, że nieleczona próchnica w mleczaku może przenieść się na wyrastającego w jego miejscu następcę. Sprawia to, że u niektórych dzieci zęby stałe, które mają służyć człowiekowi przez całe życie, są popsute od momentu wyrżnięcia. Aby do tego nie dopuścić, konieczna jest właściwa edukacja malucha w zakresie dbania o higienę jamy ustnej. Dzieci powinny rozpocząć naukę mycia zębów już w drugim roku życia. Po każdej próbie samodzielnego szczotkowania rodzic powinien przejąć szczoteczkę i dodatkowo zadbać o higienę jamy ustnej swojej pociechy. Starsze, 5-6 letnie dzieci powinny myć zęby pod kontrolą rodziców. Skuteczność zabiegów higienicznych musi być nadzorowana przynajmniej do 10-11 roku życia.
Konieczne jest również regularne przeprowadzanie kontroli stomatologicznych. Przed pierwszym przeglądem warto odbyć z dzieckiem wizytę adaptacyjną w gabinecie, podczas której, poprzez zabawę, pozna ono działanie sprzętu dentystycznego i oswoi się z fotelem. Spotkania takie odbywają się między innymi w ramach ogólnopolskiej kampanii społecznej „Lekcja Stomatologii”. Fundacja „Nadzieja dla zdrowia” oraz NZOZ Prima-Dent w Warszawie organizują wizyty adaptacyjne dla dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych.
Aby zgłosić klasę do udziału w bezpłatnej „Lekcji stomatologii” należy skontaktować się biurem kampanii wysyłając wiadomość na adres: [email protected]. Wizyty adaptacyjne będą się odbywać w czterech warszawskich gabinetach kliniki Prima-Dent: przy ul. Grójeckiej 77, Króżańskiej 20, Targowej 33a oraz Targowej 67/2.
W przypadku przedwczesnej utraty zęba mlecznego stosuje się tak zwane „utrzymywacze przestrzeni”. Jest to rodzaj aparatu ortodontycznego, który może być osadzony na stałe lub zdejmowany. Jeśli ubytek dotyczy wielu zębów, zastosować można protezkę częściową, która jednocześnie ułatwia przeżuwanie. Należy jednak pamiętać, że takie rozwiązania są ostatecznością. Każdy rodzic powinien zadbać o to, aby do przedwczesnej utraty mleczaków w ogóle nie doszło.
Informacja powstała na podstawie rozmowy z dr. n. med. lek. dent. Przemysławem Uliaszem, kierownikiem NZOZ Prima-Dent.
Wpisy o podobnej tematyce
Słowa kluczowe: dziecko, Prima-Dent, zęby
