Wzrost sprzedaży detalicznej w okolicach zera, produkcja przemysłowa na wyraźnym minusie, PMI poniżej 50. Nawet ministerstwo finansów skapitulowało w optymizmie i redukuje prognozę PKB na rok 2013. To wszystko oznacza, że raczej nie odbijemy od dołka w drugiej połowie roku.
Resort finansów prognozował, że wzrost PKB w tym roku utrzyma się na dość optymistycznym poziomie 2,2 procent. Niestety, minister Jacek Rostowski przyznał ostatnio, że nie uda się zachować takiego tempa i zwolnimy do 1,5 proc – przypomina portal Money.pl.
Minister pociesza Polaków, przekonując, że utrzyma dług publiczny w ryzach i nie dojdzie do przekroczenia ostrożnościowego progu 55 procent. Ministerstwo obiecuje też deficyt sektora finansów publicznych na poziomie 3,5 proc., by w przyszłym roku Unia zdjęła z nas procedurę nadmiernego deficytu.
To jednak marne pocieszenie dla przeciętnego Polaka, który spojrzawszy na wykres PKB wyraźnie widzi, że znów zmierzamy do poziomy z roku 2009. Wtedy to – choć udało się nam uniknąć recesji – kryzys dał się nam we znaki najbardziej.
| Dynamika polskiego PKB |
W 2009 roku z dołka wyciągnęła nas sprzedaż detaliczna. Polacy ruszyli do sklepów i uratowali koniunkturę. Także w tym roku przedsiębiorcy i ekonomiści wyczekują szturmu na sklepy. Choć wszyscy wypatrują go już od dłuższego czasu, to żadna fala konsumpcyjnego poruszenia nie nadchodzi.
Co więcej, jeśli spojrzeć na zestawienie miesięczne wskaźnika sprzedaży detalicznej w kraju, to widać, że w ostatnich miesiącach panuje odwrotna tendencja niż w 2009. Wtedy wyniki były niemal z miesiąca na miesiąc coraz bardziej optymistyczne. W tym roku coraz bardziej rozczarowują.
| Dynamika sprzedaży detalicznej | |||
|---|---|---|---|
| Miesiąc | Wzrost | Miesiąc | Wzrost |
| styczeń 12 | 14,3% | styczeń 09 | 1,3% |
| luty 12 | 13,7% | luty 09 | -1,6% |
| marzec 12 | 10,7% | marzec 09 | -0,8% |
| kwiecień 12 | 5,5% | kwiecień 09 | 1,0% |
| maj 12 | 7,7% | maj 09 | 1,1% |
| czerwiec 12 | 6,4% | czerwiec 09 | 2,1% |
| lipiec 12 | 6,9% | lipiec 09 | 5,7% |
| sierpień 12 | 5,8% | sierpień 09 | 5,2% |
| wrzesień 12 | 3,1% | wrzesień 09 | 2,5% |
| październik 12 | 3,3% | październik 09 | 2,1% |
| listopad 12 | 2,4% | listopad 09 | 6,3% |
| grudzień 12 | -2,5% | grudzień 09 | 7,2% |
| styczeń 13 | 3,1% | styczeń 10 | 2,5% |
| luty 13 | -0,8% | luty 10 | 0,1% |
| marzec 13 | 0,1% | marzec 10 | 8,7% |
Źródło: GUS
Dlaczego Polacy nie ruszyli tłumnie do sklepów? Profesor Marian Noga, ekonomista i były członek Rady Polityki Pieniężnej podejrzewa, że przytłoczyła nas inflacja, która przez wiele miesięcy zżerała nam podwyżki. Poczuliśmy to w końcu w portfelach.
– Choć wzrost cen już się ustabilizował, to w połączeniu z coraz mniejszym wzrostem wynagrodzeń, zrobił swoje – mówi ekonomista. –Polacy w końcu poczuli kryzys na własnej skórze. Tym bardziej, że co rusz dochodzą ich informacje o kiepskiej sytuacji tego czy innego kraju, a także pesymistyczne prognozy co do przyszłości Polski. Tyle się mówiło o kolejnej fali kryzysu, że w końcu wszyscy w nią uwierzyli.
Według profesora Nogi, jest jeszcze szansa, byśmy wyszli ze stagnacji w drugiej połowie roku. Nie jest to jednak wizja tak realna jak jeszcze w styczniu, gdy wydawało się, że w końcu polscy konsumenci poratują koniunkturę.- Sygnały nie są zatrważające, są złe, ale kto wie. Z wyrokowaniem trzeba jeszcze trochę zaczekać – wyjaśnia.
Innego zdania jest prof. Dariusz Filar. On nie spodziewa się, byśmy w tym roku weszli na ścieżkę żywszego wzrostu. Przekonanie to wiąże z tendencją, która uformowała się w 2003 roku, jeszcze przed wejściem Polski do Unii.
– Od tego roku krzywa wzrostu gospodarczego w naszym kraju związała się z unijną – wyjaśnia ekonomista. – Dynamika naszego PKB jest, oczywiście, trochę wyższa, ale zmienia się proporcjonalnie do trendów w reszcie Europy. Wniosek jest następujący: W 2009 roku państwa Zachodu miały pieniądze na pakiety stymulacyjne, które napędziły koniunkturę u nich i tym samym u nas. Dziś już takich pieniędzy nie ma, więc nie odbijemy od dna.
Oznacza to, że najprawdopodobniej czekają nas dwa lub trzy lata powolnego wzrostu na poziomie jednego, dwóch procent. W 2013 roku gospodarki europejskie będą się kurczyć, co będzie negatywnie wpływało także na nasz wzrost.
Dariusz Filar ze smutkiem zauważa, że nie ma w kraju bodźców, które mogłyby pobudzić gospodarkę – które mogłyby tchnąć trochę inwestycyjnej odwagi w naszych przedsiębiorców. A skoro nie ma nadziei w granicach, trzeba by szukać jej poza nimi. Pierwszym i najważniejszym partnerem handlowym Polski są Niemcy. Trafia tam ponad 25 procent naszego eksportu.
Gdyby ten największy z zagranicznych rynków zbytu nieco się ożywił, to nasi biznesmeni mogliby zwiększyć produkcję w nadziei na popyt wewnętrzny w Niemczech. Niestety, także tam sytuacja nie przedstawia się najlepiej. PKB za IV kwartał 2012 roku wyniosło 0,1 proc., a PMI dalej utrzymuje się na poziomie 48 punktów.
– Niemcy mają bardzo elastyczny rynek pracy, wysoką innowacyjność i gospodarkę opartą na eksporcie. I tutaj jest teraz problem. Ogromnym odbiorcom ich eksportu są Chiny, a te także odnotowują spowolnienie – tłumaczy prof. Filar.
Niemcy prawie w ogóle się nie rozwijają, ale nie mają powodów, by narzekać. Bezrobocie wynosi u nich nieco ponad 5 procent. Oznacza to, że w zasadzie nie pracują już tylko ci, którzy nie chcą. Zupełnie inaczej sytuacja wygląda w naszym kraju. Na razie – według ekonomistów – polskie bezrobocie będzie się utrzymywać na stałym poziomie. Wczoraj GUS poinformował, że wyniosło ono w marcu 14,3 proc. w poownaniu do 14,4 proc. w lutym. Znaczyłoby to, że jego wzrost się zatrzymał.
Nie ma co jednak liczyć na spadek tego wskaźnika. – Przedsiębiorcy starają się w czasach spowolnienia utrzymywać załogi. Przekonali się, że nie łatwo jest potem je odbudować. Dlatego nie jest tak źle jak w 2009 roku – mówi prof, Dariusz Filar. – Ale nie spoedziwałbym się, że niedługo zaczną zatrudniać.
Wpisy o podobnej tematyce
Słowa kluczowe: analiza, eksport, money.pl, PKB, raport
